W dobie rosnących wymagań środowiskowych oraz celów Unii Europejskiej istotne staje się monitorowanie pozostałości pestycydów w sadach w czasie rzeczywistym.
Nowoczesne technologie identyfikacji pestycydów
Rozwój technologii analitycznych otwiera nowe możliwości monitorowania ochrony sadów bezpośrednio w polu. Tradycyjna analiza pozostałości pestycydów wymagała laboratorium i czasu, podczas gdy nowoczesne metody spektroskopowe pozwalają na szybką i nieniszczącą identyfikację pestycydów na liściach lub skórce owoców. Do najbardziej obiecujących technik należą:
- Spektroskopia Ramana – umożliwia wykrycie śladowych resztek insektycydów lub fungicydów tuż po zabiegu.
- Spektroskopia w podczerwieni (FTIR/NIR) – identyfikuje chemiczne grupy funkcyjne w substancjach, co pozwala na rozróżnienie różnych preparatów.
- LIBS (Laser-Induced Breakdown Spectroscopy) – analizuje emisje plazmy powstałej podczas interakcji lasera z powierzchnią, umożliwiając identyfikację pierwiastków.
Przenośne spektrometry Ramana pozwalają na natychmiastowe pomiary bez pobierania próbek, co przyspiesza reakcję i ogranicza niepotrzebne zabiegi chemiczne. Innowacyjne rozwiązania oparte na pomiarach fluorescencji substancji na powierzchni roślin umożliwiają ocenę intensywności i równomierności zabiegu ochronnego bezpośrednio w sadzie.
Projekt EkoSad – precyzja i ograniczanie chemii
W ramach projektu EkoSad opracowujemy przenośny system do pomiaru in-situ pozostałości pestycydów na liściach i owocach jabłoni. Celem jest stworzenie taniego i szybkiego urządzenia, wykorzystującego wzbudzanie UV i spektrometrię, do kontroli, ile preparatu faktycznie pozostaje na roślinach. Główne założenia projektu:
- Natychmiastowe sprawdzanie stopnia pokrycia – sadownik może skorygować plan ochrony bez zwłoki.
- Monitorowanie zmycia pestycydów po opadach deszczu oraz analiza intensywności fluorescencji – precyzyjne dostosowanie dawek.
- Redukcja nadmiernych oprysków – zmniejszenie zużycia chemii bez utraty skuteczności.
Opisane technologie i podejście wpisują się w cele unijnej strategii Zielonego Ładu. Według założeń „Od pola do stołu”, Unia planuje ograniczyć użycie chemicznych pestycydów o 50% do 2030 roku oraz rozwijać zrównoważone praktyki agrotechniczne. Dla polskich sadowników oznacza to konieczność redukcji oprysków przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości owoców.
Dzięki monitorowaniu w realu prowadzonemu przez nasz zespół szybkie, in-situ śledzenie pozostałości pestycydów przełoży się na bezpieczniejszą i bardziej zrównoważoną produkcję owoców. Projekt EkoSad pokazuje, że dzięki precyzyjnym technologiom i integracji metod ochrony można godzić cele produkcyjne z troską o środowisko i zdrowie konsumentów.
