Wprowadzenie do spektroskopii UV-Vis-NIR
Spektroskopia UV-Vis-NIR (ultrafiolet–widzialna–bliska podczerwień) to technika analityczna polegająca na rejestracji widm absorpcji i fluorescencji związków chemicznych w szerokim zakresie długości fal (od około 190 nm w obszarze UV, poprzez zakres widzialny, aż do bliskiej podczerwieni ok. 1000–1100 nm). W detekcji pestycydów takie widma pełnią rolę „odcisków palców” – każdy związek ma unikalne pasma pochłaniania lub emisji światła, co umożliwia jego identyfikację bezkontaktowo, bez konieczności pobierania próbki do laboratorium.
Przenośne spektrometry w sadownictwie
W projekcie EkoSad wykorzystano dwa typy spektrometrów:
- Stacjonarny spektrofotometr Agilent Cary 60 UV-Vis: pozwalał na pomiary w zakresie od ~200 do 1100 nm przy wysokiej czułości dzięki chłodzonemu detektorowi, stosowany głównie do uzyskania wzorcowych widm w laboratorium.
- Przenośny spektrometr Silver Nova: oferuje podobny zakres (190–1100 nm) i rozdzielczość ok. 1 nm, ale w kompaktowej formie (zasilanie USB, możliwość bateryjnego zasilania), co umożliwia pomiary bezpośrednio w sadzie.
Rysunek 1 ilustruje uproszczony schemat działania spektrofotometru UV-Vis-NIR: światło z lampy przechodzi przez monochromator (wybierający określoną długość fali), następnie trafia przez próbkę w kuwecie, a po drugiej stronie jest rejestrowane przez detektor.
Cel pomiarów w projekcie EkoSad
Głównym zadaniem było sprawdzenie, czy wybrane pestycydy (fungicydy i insektycydy) stosowane w sadownictwie wykazują charakterystyczne widma absorpcji i/lub emisji fluorescencji, które można wykorzystać do szybkiej identyfikacji in situ, bezpośrednio na liściach czy owocach. Poprzez zastosowanie przenośnego spektrometru możliwe było porównanie rezultatów z pomiarami laboratoryjnymi i ocenienie, czy urządzenie mobilne zapewnia wystarczającą czułość i rozdzielczość do celów terenowych.
