W zintegrowanym systemie ochrony sadów jabłoniowych łączy się metody chemiczne, biologiczne i mechaniczne, aby skutecznie walczyć z agrofagami, minimalizując przy tym wpływ na środowisko.
Chemiczne opryski
Opryski chemiczne odgrywają kluczową rolę w ochronie sadów. Bez regularnych zabiegów fungicydami i insektycydami plony jabłek mogłyby spaść nawet o 20–70% w warunkach silnej presji chorób. Wprowadzenie nowoczesnych środków, takich jak:
- Fungicydy kontaktowe (np. ditianon)
- Fungicydy układowe (np. triazole)
- Insektycydy (np. pyretroidy)
znacznie ustabilizowało produkcję sadowniczą w XX wieku. Precyzyjne dawkowanie i terminowe zabiegi zwiększają ochronę plonów, a rozwój technik, np. drony i czujniki, pozwala ograniczać nadmierną chemię.
Biologiczne środki ochrony
Naturalne alternatywy dla chemii zyskują na znaczeniu. Przykłady:
- Drapieżne roztocza (np. Typhlodromus pyri), które polują na mszyce i przędziorki.
- Mikroorganizmy (np. Bacillus thuringiensis) stosowane w zwalczaniu gąsienic.
- Feromony – pułapki zapachowe dezorientujące owady.
- Olejki roślinne (np. olejek pomarańczowy) i wyciągi ziołowe, szczególnie w integrowanej i ekologicznej uprawie.
Zaletą biologicznych metod jest selektywność – redukcja liczby szkodników bez szkody dla pożytecznych organizmów.
Metody mechaniczne i agrotechniczne
Podstawą profilaktyki są działania mechaniczne i agrotechniczne, do których należą:
- Cięcie sanitarne – usuwanie chorych pędów, liści i zgniłych owoców, które mogą być źródłem infekcji lub zimowania patogenów.
- Czyszczenie pni – usuwanie luźnych fragmentów kory ogranicza populacje szkodników, np. larw owocówki jabłkóweczki.
- Wiosenne bielenie pni za pomocą wapna lub kaolinu – ochrona przed mrozem i zmniejszenie liczebności zimujących patogenów.
- Rozwieszanie pułapek z feromonami oraz stosowanie agrowłókniny – redukcja szkód wyrządzanych przez owady i ptaki.
- Siatki przeciwgradowe – ochrona owoców przed ekstremalną pogodą i ograniczenie dostępu szkodników.
Takie metody uzupełniają opryski, ograniczając ich niezbędną liczbę.
